امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: در دگرگونی‌های دنیا عبرت است. غررالحکم، جلد 4، صفحه 395، به نقل از آثارالصادقین، آیت‌الله احسان‌بخش.

آن قدری که تاریخ به ما گفته است، در چند نهضت که در ایران واقع شد، نهضت تنباکو، نهضت مشروطه، قضیه پانزده خرداد، نقش زن‌ها بالاتر از مردها اگر نبود، کمتر نبود. امام خمینی(قدس سره)، صحیفه امام، ج 18، ص 402.

 

اسناد بدون شرح

رقابت جناح آمریکائی و انگلیسی برای تصدی نخست وزیری


تاریخ انتشار: 01 آبان 1397


از :  322                                                            شماره : 27391 / 322

به : 20 / ﻫ                                                              تاریخ : 17 / 6 / 45

 

     دکتر نهاوندى وزیر آبادانى و مسکن، دکتر آموزگار وزیر دارائى، دکتر عالیخانى وزیر اقتصاد، جناح خاصى تشکیل داده و در فعل و انفعالات و زد و بندهاى سیاسى با یکدیگر همکارى و منظور آنان نیز تضعیف دولت آقاى هویدا و فراهم ساختن زمینه نخست وزیرى دکتر آموزگار می‌باشد. همکارى دکتر آموزگار و دکتر نهاوندى علنى [است] ضمناً چهارشنبه شب هر هفته نیز جلساتى به طور مخفى در منزل یکدیگر تشکیل می‌دهند.

به فرموده خواهشمند است دستور فرمائید تحقیقات لازم نسبت به صحت و سقم موضوع انجام و نتیجه را اعلام دارند.

اصل در پرونده دولت آقاى هویدا کلاسه 225011 این رونوشت در پرونده دکتر جمشید آموزگار کلاسه وزیر دارایى بایگانى شود. رئیس بخش 322 کامیار

 

از:300 / الف                                                             تاریخ : 20 / 6 / 45

به : 322                                                        شماره : 568 ـ 300 / الف

درباره : روابط آقایان وزراء آبادانى و مسکن

دارائى و اقتصاد با یکدیگر

 

عطف : 27391 / 322 ـ 17 / 6 / 45

     در اجراى امریه تیمسار ریاست ساواک (از طریق بخش 322 به 300 الف ابلاغ شده) در مورد نزدیکى آقایان دکتر نهاوندى وزیر آبادانى و مسکن ـ دکتر آموزگار وزیر دارائى و دکترعلیخانى وزیر اقتصاد جهت فراهم ساختن زمینه نخست وزیرى دکتر آموزگار و برقرارى روابط آنان با یکدیگر به طریق غیر محسوس تحقیق شد و به استحضار می‌رساند از چندى قبل نامبردگان بالا جلساتى به طور خصوصى با یکدیگر داشته و موضوع روابط آنان با یکدیگر امر تازه‌اى نمی‌باشد و مقدمه دوستى بین نهاوندى و باند به اصطلاح (طرفداران سیاست امریکا) از دو سال قبل شروع شده و در آن موقع بنا به تصویب دکتر مجیدى که معاون وقت مدیر عامل سازمان برنامه و رئیس دفتر بودجه بوده شروع گردیده و کورس آموزگار[1] که در دفتر فنى سازمان برنامه خدمت می‌کرد بنا به پیشنهاد دکتر نهاوندى به عنوان معاون کل وزارت آبادانى و مسکن منصوب گردید و حتى پس از این انتصاب این عده مرتباً هر هفته روزهاى تعطیل و حتى ایام تعطیلات نوروز را با یکدیگر می‌گذرانند و طبق اطلاع دقیق پس از بروز اختلاف بین دکتر نهاوندى و ویشگائى رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل وقت بانک رهنى ایران نهاوندى بنا به توصیه کورس آموزگار از مهندس بهنیا که در سازمان برنامه خدمت می‌کرد و رئیس قبلى کورس آموزگار بود براى این شغل دعوت کرد و کار این دوستى که یک طرفه بود به جائى رسید که بین دکتر فیروزیان معاون پارلمانى وقت وزارت آبادانى و مسکن و نهاوندى اختلاف شدید بروز کرد و در نتیجه این اختلاف فیروزیان از مقام خود استعفا داد و چندى  پیش بنا به پیشنهاد آقاى نخست وزیر به استاندارى کرمانشاه منصوب گردید و به این ترتیب از قریب دو سال و نیم قبل باین طرف دکتر نهاوندى خود را کاملاً در اختیار باند امریکائیها قرار داده است. درباره فعالیت دکتر جمشید آموزگار به طوری که در گزارشات قبلى نیز به استحضار رسیده از چندى قبل از طرف باند آمریکائى در تهران فعالیت شدیدى بر علیه وى شروع شد و بین افراد این باند گفته می‌شود که دکتر گودرزى براى شرکت در جلساتی که در سرنوشت آینده ایران بى تأثیر نخواهد بود و انجام مذاکرات بسیار محرمانه با مقامات آمریکائى به آمریکا مسافرت نموده و مسلماً پس از بازگشت شاهنشاه دکتر جمشید آموزگار به نخست وزیرى منصوب خواهد شد. در حال حاضر تشکیل جلسات هفتگى این سه نفر آقایان وزیران واقعیت دارد و علاوه بر این جلساتى نیز توسط آقایان هوشنگ پیرنظر معاون دکتر گودرزى و بختیار از یک طرف و دکتر نهاوندى، کورس آموزگار و دکترمجیدى از طرف دیگر و امیر نخعى معاون وزارت آموزش و پرورش، دکتر جمشید آموزگار نیز از سوى دیگر مرتباً هر هفته تشکیل می‌شود و حتى می‌گویند دکتر هدایتى وزیر آموزش و پرورش نیز اخیراً براى نزدیکى به باند آمریکائى بنا به توصیه دکتر آموزگار آقاى نخعى را به معاونت وزارت آموزش و پرورش منصوب کرده است. امیر نخعى قبلاً در سازمان آب و برق خوزستان خدمت می‌کرد (به عنوان رئیس کارگزینى) پس از انحلال دفتر مرکزى این سازمان در تهران و تغییر محل آن به خوزستان نامبرده به وزارت دارائى برگشت و ابتدا قرار بود که دکتر آموزگار او را به عنوان مدیر عامل فروشگاه فردوسى منصوب نماید ولى نتوانست و رسماً به او گفت که زورش نمی‌رسد. لذا در زمان دکتر اهرى بنا به توصیه دکتر آموزگار به عنوان معاون مدیر عامل شرکت بیمه منصوب شد ولى چون روابط دکتر اهرى با آموزگار خوب نبود به او در شرکت بیمه کارى ندادند و مدتى بیکار بود و به اصطلاح او را مأمور سازمان دادن شرکت کردند بعد از رفتن دکتر اهرى کلیه اعضاء هیئت مدیره بانک بیمه ایران به توصیه دکتر آموزگار تغییر یافت و امیر نخعى و همچنین هوشنگ عامرى و شهملکى به عنوان هیئت مدیره جدید تعیین شدند و اخیراً هم امیر نخعى به معاونت وزارت آموزش و پرورش منصوب گردید.

 هوشنگ عامرى از باند امریکائى است و قبلاً از دوستان خیلى نزدیک مهندس انصارى بوده و او نیز اینک جزو باند دکتر آموزگار درآمده است. ضمنا به طوری که از یکى از رفیقه‌هاى مهندس روحانى وزیر آب و برق کسب اطلاع شده مدت دو سال است دکتر آموزگار، دکتر علیخانى، مهندس روحانى و دکتر نهاوندى جلسات بزم ماهیانه با هم دارند و در این جلسات همه با رفیقه‌هاى خود شرکت می‌کنند و به باده‌گسارى می‌پردازند. در این جلسات بزم این عده تصمیم گرفته‌اند از یکدیگر کاملاً حمایت کنند و فقط شاهنشاه را بشناسند و جز دستورات شاهنشاه برنامه کسى را مورد اجرا قرار ندهند.

رفیقه مهندس روحانى می‌گفت توافقى که این عده با هم کرده‌اند اینست که بعد از سقوط دولت فعلى موجبات نخست وزیرى دکتر آموزگار را فراهم سازند و به این علت آموزگار را کاندیداى نخست وزیرى خود کرده‌اند و عقیده دارند دوستان دکتر اقبال و خود او نیز از نظر سیاسى و اجتماعى از آموزگار جانبدارى خواهند نمود و در عین حال امریکائیها هم با آموزگار نظر کاملاً مساعدى دارند. برنامه این دسته مخالفت با آقاى هویدا نیست بلکه می‌خواهند با عنوان نمودن نام آموزگار براى نخست وزیرى کم کم زمینه را از نظر افکار عمومى براى او فراهم سازند تا اگر روزى دولت هویدا کناره گیرى کرد  قبلاً زمینه آموزگار براى جانشینى ایشان فراهم شده باشد.

اصل در پرونده 225012 است این برگ در پرونده دکتر جمشید آموزگار کلاسه 294 ـ م ـ الف بایگانى شود. رئیس بخش 322 کامیار

 


[1] . کوروس (کوروش) آموزگار فرزند حبیب‌اللّه‌ آموزگار در 25 خرداد 1306ش در تهران متولد شد. تحصیلات ابتدائى خود را در دبستان تمدن ودوره متوسطه را در دبیرستان ایرانشهر به پایان برد و سپس وارد دانشگاه تهران شد و در رشته راه و­ ساختمان به تحصیل پرداخت و در 1327ش مدرک مهندسى گرفت. سپس راهى امریکا شد و در رشته راه و ساختمان در دانشگاه واشنگتن به تحصیل پرداخت و در 1328ش در رشته راه و ساختمان فوق لیسانس گرفت. وى در 1340ش به سمت مشاور فنى سازمان برنامه منصوب شد در اواخر این سال به امریکا عزیمت کرد و مطالعاتى در امور ساختمان سازى و شهرسازى انجام داد و در رشته راه و ساختمان درجه‌ى معادل دکترا دریافت کرد. او پس از مراجعت به کشور به سمت معاونت فنى و اجرائى وزارت آبادانى و مسکن برگزیده شد (1343ش) و در 1347ش به عنوان معاون وزیر کار و امور اجتماعى منصوب و مدتى بعد مدیر عامل سازمان بیمه اجتماعى انتخاب گردید. وى در 27 خرداد 1349 ش در کابینه هویدا وزیر آبادانى و مسکن شد و از 1353 تا 1357 به کارهاى غیر دولتى پرداخت. دکتر آموزگار عضو جامعه مهندسى راه و ساختمان امریکا بود، تالیفات او عبارتند از: 1ـ تصفیه آب 2ـ طرق ­مختلف تصفیه آب، مسئله مسکن شهرى در ایران.







منبع: رجال عصر پهلوی، جمشید آموزگار به روایت اسناد ساواک، صفحه 148 تا 151، مرکز بررسی اسناد تاریخی، چاپ اول، سال 1382.
 

تعداد مشاهده: 4331

تقویم تاریخ

کانال‌های اطلاع‌رسانی در پیام‌رسان‌ها

       
@historydocuments
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.