کارسازی آمریکائیان برای نخست‌وزیری منوچهر اقبال

تاریخ انتشار: 04 آذر 1402

منوچهر اقبال، که در این موقع[سال 1335] وزیر دربار بود، در ساعت 11 صبح وارد آبادان شد و پس از او، در ساعت یازده و ده دقیقه، وزیر دارائی (غلامحسین فروهر) و مدیر عامل شرکت نفت (سیانت) نیز وارد آبادان شدند. در این روزها شایعه‌ی نخست وزیری منوچهر اقبال به شدت بر سر زبان‌ها بود، که این شایعه در روز پانزدهم فروردین 1336 به واقعیت پیوست. در این موقع اللهیار صالح، دبیرکل حزب ایران و نفر اول جبهه ملی بعد از دکتر محمد مصدق، که خود را موافق با نخست وزیری اقبال نشان می داد، درباره علت نخست وزیر شدن اقبال می‌گفت: «اولاً اقدام دولت ایشان به انعقاد قراردادی با شرکت نفت ایتالیائی جهت بهره برداری از نفت قم به نسبت 75 سود برای ایران بود که در صورت انعقاد این قرارداد، وضع کارتل‌های نفتی جهان و بازار فروش نفت آمریکا متزلزل و مواجه با شکست می‌شده و دیگر، عدم رضایت مقامات آمریکائی از چند نفر از اعضای کابینه [حسین علاء] و رواج رشوه خواری‌ها در دستگاه‌های دولتی و همچنین فشار دولت آقای علاء به حزب ایران... است.» و مجله خواندنیها در شماره 43 مورخه 13 بهمن ماه سال 1335 ش نوشت: «آقای ادوارد پولی میلیاردر معروف آمریکائی که صاحب چاه‌های بزرگ نفت در تکزاس آمریکا می باشد، اخیراً علاقمند شده است که سرمایه خود را در حوزه نفت قم به کار اندازد. آقای ادوارد پولی پس از آن که چاه شماره پنج نفت قم فوران کرد و معلوم شد که منابع بزرگ نفتی در منطقه البرز وجود دارد، به یکی از نمایندگان خود مأموریت داد به ایران آمده و مطالعاتی درباره به کار انداختن سرمایه خود در نفت قم بنماید. این نماینده که آقای موریس نام دارد، هفته قبل به ایران آمد و طی چند روز توقف در تهران و تماس با اولیای شرکت ملی نفت و کنسرسیوم، از ایران مراجعت کرد.» در این روزها که مصادف با دهه‌ی آخر ماه شعبان المعظم بود، حجت الاسلام و المسلمین محمد تقی فلسفی برای سخنرانی به قم رفته بود و در سخنرانی‌های خود، ضمن انتقاد به وضع موجود، دستگاه دولت را مسبب این بدبختی‌های مردم و گرانی بازار معرفی می‌نمود.