عبدالعظیم ولیان تولیت آستان قدس رضوی(ع)
تاریخ انتشار: 08 آذر 1397
عبدالعظیم ولیان مردی بود با شخصیت و ادبیات ویژه؛ در اسنادی که از ساواک درباره وی بر جای مانده، می‌توان وی را مردی فحاش، بد دهن و خشن توصیف کرد. این اسناد همچنین مفاسد اخلاقی و اداری وی را نیز گواهی می‌دهند. وی با چنین روحیاتی، مناصب مهمی چون وزارت، استانداری و تولیت آستان قدس رضوی و دریافت نشانهای دولتی را تجربه کرد و این امر بدلیل روی دیگر شخصیت او یعنی سرسپردگی بود.
در کتاب رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک(5): عبدالعظیم ولیان (تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1379) اسناد متعددی درباره اقدامات و فعالیت‌های ولیان منتشر شده است که با مطالعه آنها می‌توان خطوط کلی شخصیت وی را ترسیم کرد. در این کتاب اسناد متعددی از شکایات مردمی نسبت به رفتارها و اقدامات ظالمانه ولیان چه به هنگام وزارت و چه به هنگام استانداری وجود دارد. سند شماره 9244/ﻫ3، تاریخ 54 /2 /3 (همان، ص 324-323) اعتراض و شکایت حاجی حسن اسدزاده مجاور بقال و دو فرزندش نسبت به اقدامات عبدالعظیم ولیان (استاندار خراسان و نایب‌التولیه آستان قدس رضوی) را روایت کرده است. حاجی حسن اسدزاده و فرزندانش صاحبان هتل سینا و هتل تقدیس بودند و ملک آنها در محدوده طرح نوسازی اطراف حرم قرار داشت. معترضین با «مشاجره لفظی» عبدالعظیم ولیان روبه‌رو شدند و با تنظیم صورت جلسه‌ای ایشان را به اتهام اهانت به مقامات مملکتی بازداشت کردند. در پرونده‌سازی سعی شد این اعتراضات به تحرکات سازمان یافته مخالفین نسبت داده شود. در انتهای این سند که به خط « تیمسار نصیری» رئیس ساواک است، می‌خوانیم: «ساواک دقیقاً تحقیق نماید که با حمایت و تحریک چه کسانی جرئت کرده‌اند این طور جسارت نمایند. این کار در مشهد سابقه دارد. مالکین سابق یا کسانی که از آستانه بهره‌مند می‌شدند و اکنون نفع نمی‌برند ممکن است محرک باشند در زمان استاندار اسبق پاکروان و اسدی به نظر این کارها شده بود دقت و توجه نمائید جنجال برپا نشود . مراقب تحریکات باشید و قبلاً جلوگیری نماید.» در نامه دایره اطلاعات ژاندارمری به ساواک بخشی از رفتار و منش ولیان در همین زمان (دوره استانداری خراسان و نایب‌التولیتی آستان قدس رضوی) تشریح شده است که عبارت است از
طرز برخورد ناشایست، ایجاد ناراحتی برای مردم، برخورد عصبی و خشن، غرور و خودخواهی.
در ادامه آمده است:
در مورد کارهای آستان قدس رضوی به‌ویژه خراب کردن اطراف حرم مطهر حضرت رضا(ع)با رعایت اصول صحیح نیست. می‌توان بدون این که ایجاد بدبینی در بین کسبه شود با راضی نگه‌داشتن مردم، عمل خراب کردن انجام پذیرد. (سند شماره 3 /64 /02 /501 تاریخ 54 /4 /3، همان، ص 329-328) اما ماجرای بازداشت حاجی حسن اسدزاده و فرزندانش به سادگی تمام نشد و هیئتی از تهران برای تحقیق در این‌باره به مشهد فرستاده شد که نحوه کار این هیئت و نتیجه تحقیقات آن در صفحات 339-330 (همان کتاب) آمده است.
تعداد مشاهده: 4219
