هزینه درمان و اقامت امیرحسن دولو پسر عموی امیر هوشنگ دولو در اتریش از کیسه بیت‌المال

تاریخ انتشار: 28 مرداد 1399

سند زیر درباره مخارج معالجه و اقامت امیرحسن دولو از درباریان حکومت پهلوی است که مانند بسیاری از مخارج درباریان  از کیسه بیت‌المال پرداخت شده است. علت آن را با نگاهی به زندگی او و روابطش با یکی از محرمان شاه پی می‌گیریم.

امیرحسن دولو فرزند مصطفى قلى حاجب‌الدوله در سال 1293 ﻫ ش در تهران به دنیا آمد و تحصیلاتش را در مدرسه ثروت به پایان رساند. مدرک تحصیلی وی در اسناد ساواک دیپلم ذکر شده است. وی در سال 1316 به استخدام شهردارى تهران درآمد و در مشاغلى از جمله: رئیس شعبه مراسلات، مدیرکل حوزه مرکزى، معاونت شهردارى به کار پرداخت و به دلیل تزیین شهر تهران در سفر ملکه انگلستان از وى قدردانى شد. مشارالیه پسر عموى امیرهوشنگ دولو بود و با سفارش او در سال 1350 و با دستور شاه مأمور خدمت به دربار و کاخ سعدآباد گردید و به عنوان باغبان‌باشىِ خاصۀ همایونى و سازمان کل فنى و خدمات عمومى دربار و آجودان کشورى، عضو کمیته‌ی جشن‌هاى تاجگذارى و عضو هیئت مدیره مستغلات پهلوى به کار پرداخت و برادرش محمد حاجب ‌دولو رئیس دفتر شهناز پهلوى بود. امیرحسن دولو در طول خدمت به رژیم پهلوى امکانات زیادى دریافت نمود که از جمله‌ی آن چندین دستگاه خودرو گران ‌قیمت بود. آب معدنى مصرفى وی هم از سوئیس مى‌آمد. وى از طرف محمدرضا پهلوى نشان همایون نیز دریافت کرد.[1]

پسر عموی امیرهوشنگ دولو بودن در آن زمان کافی بود تا به استخدام دربار در آید و صاحب موقعیت و منزلت شود. ارتشبد حسین فردوست دوست و همراه همیشگی شاه در این باره می‌گوید: «این مرد از روزى که پیدا شد، بلافاصله به اتاق خواب محمدرضا پهلوى راه یافت؛ زیرا دخترهاى زیباى ایرانى و فرانسوى را می‌شناخت و می‌توانست بیاورد و همین کافى بود. دولو... تریاکى شدید بود و به دستور محمدرضا بهترین تریاک ایران به وفور، براى خود و همه مجانى در اختیارش قرار می‌گرفت.»[2]

آری امیرهوشنگ دولو دوست صمیمی شاه، مشهور به سلطان خاویار ایران و از افراد پر نفوذ و مفسد رژیم پهلوی بود. او در نقش دلال مفاسد جنسی برای شاه عمل می‌کرد و خانه‌اش مرکز عیش و نوش و مصرف تریاک مقامات دربار بود. قاچاق مواد مخدر در رژیم پهلوى، یکى از مفاسدى بود که ریشه در دربار داشت و خاندان پهلوى از عوامل اصلى آن بودند. در تعطیلات زمستانى سال 1350ش که شاه به سوئیس رفته بود و امیرهوشنگ دولو نیز همراهش بود، توسط پلیس فرودگاه مقدار معتنابهى مواد مخدر کشف گردید که در ساک‌هاى دیپلماتیک!؟ قرار داشت. این موضوع در ایران به گوش هیچ‌کس نرسید ولی در مطبوعات خارجى بازتاب گسترده‌اى داشت. در این خصوص «هفته‌نامه نهضت روحانیت» که در خارج از کشور منتشر می‌شد، در فروردین 1351 در مقاله‌اى تحت عنوان «الفضیحه‌الکبرى» (بی‌آبرویی بزرگ) از این ماجرا پرده برداشت. این نشریه که داراى کاریکاتورى در این خصوص هم بود و عنوان «آریا هروئین مهر» را بر خود داشت، به دست ساواک افتاد.

اشرف پهلوی خواهر شاه نیز از سال 1335، یعنی بعد از تصویب قانون منع کشت خشخاش، در عرصه قاچاق مواد مخدر مطرح شد. با اجرای این قانون که توسط دکتر جهانشاه صالح وزیر بهداری کابینه حسین علاء تهیه و به مجلس پیشنهاد شد، ایران که در شمار کشور‌های صادرکننده تریاک قرار داشت، به ‌زودی به یکی از وارد کنندگان مهم مواد مخدر مبدل شد و چون این کالا به صورت قاچاق و دور از نظارت دولت وارد و توزیع می‌گردید، سود فراوانی را نصیب قاچاقچیان می‌‌کرد. اشرف پهلوی هم که در تمام عمر و به ویژه پس از کودتای 28 مرداد به دنبال منفعت شخصی بود و برای به دست آوردن پول سر در هر سوراخی می‌کرد، به فعالیت در این عرصه روی آورد و به قاچاق مواد مخدر در سطح کلان پرداخت. اشرف اندکی بعد به فعالیت خود گسترش همه جانبه‌‌‌ای داد و در عرصه تولید و توزیع مرفین و هروئین در سطح جهان فعال شد. او برای بهره برداری هر چه بیشتر در این زمینه با افرادی هم‌چون فیلیکس آقایان و برادر کوچک او و امیر هوشنگ دولو و سپهبد اویسی فرمانده وقت ژاندارمری کل کشور رابطه برقرار کرد.[3]

به هر حال با نگاهی به موقعیت امیرهوشنگ دولو نزد شاه و اشرف می‌توان فهمید که چرا پسر عموی ایشان با هزینه دربار در اتریش اتراق کرده و به معالجه و استراحت پرداخته است!

*****

شماره:2223                                                        تاریخ:10 / 12 / 2535[1355]

وزارت دربار شاهنشاهی

احتراماً در اجرای اوامر تلگرافی شماره 250 مورخه 23 / 9 / 2535 مقام منیع جناب آقای علم وزیر دربار شاهنشاهی درباره پرداخت هزینه بیمارستان و مداوا و اقامت و به طور کلی هتل و سایر مخارج آقای امیر‌حسن دولو و ارسال آن به وزارت دربار شاهنشاهی اینک بدینوسیله اوراق مربوطه را به شرح زیر ایفاد می‌دارد:

1ـ رسید هزینه معاینات و آزمایش‌های طبی در بیمارستان ارتوپدی وین     20 / 12729     شلینگ

2ـ رسید هزینه هشت روز معالجات مختلف در بیمارستان ارتوپدی وین        ـ / 7128             "

3ـ رسید حق‌الزحمه پزشک متخصص استخوان (دکتر تیلشر)                     ـ / 8640            "

4ـ رسید حق‌الزحمه پزشک متخصص استخوان (دکتر بوش)                       ـ / 1728            "

5ـ رسید حق‌الزحمه پزشک داخلی (دکتر راصت )                                      ـ / 9100          "

6ـ رسید هزینه چهار روز اقامت و معالجات در آسایشگاه زمرینگ                   ـ / 3561           "

7ـ رسید هزینه معاینات و آزمایشات طبی در بیمارستان رود لفینر                                     

هاوس (قسمت پروفسر دکتر فلینگر)                                                      ـ / 6500        "

8 ـ برآورد حق‌الزحمه عمل جراحی فک (پروفسور ووندرر)                             ـ / 12000       "

124 / 566 ـ 7 / 4 / 36

حساب اوراق مربوط به هزینه معالجات و اقامت جناب آقای امیر‌حسن دولو

 1272920                                    1ـ معاینات ارتوپدی

712800                                      2ـ معالجات ارتوپدی

 864000                                     3- حق‌الزحمه پزشک استخوان

172800                                      4ـ "           "        "

910000                                       5ـ "        پزشک داخلی

356100                                       6ـ هزینه آسایشگاه

650000                                      7ـ هزینه بیمارستان پروفسور فلمینگر

‌1200000                                    8ـ برآورد عمل جراحی فک

1350000                                    9ـ  "      معالجات دندان

11250000                                 10ـ "      هزینه هتل

18738620 T              جمع=

*****

شماره:188 / م                                            تاریخ:10 / 12 / 2535[1355]

مستقیم ـ محرمانه

جناب آقای اسداله علم وزیر محترم دربار شاهنشاهی

با نهایت احترام بدین‌وسیله عین گزارشی را که در اجرای اوامر عالی (موضوع تلگراف شماره 250 مورخ 23 / 9 / 2535) در مورد پرداخت هزینه بیمارستان و مداوا و اقامت و معالجات آقای امیرحسن دولو به عنوان وزارت دربار شاهنشاهی تهیه و با اوراق مربوطه ارسال می‌گردد، به پیوست تقدیم می‌دارد.

سفیر شاهنشاه آریامهر

مصطفی نامدار[4]

با عرض احترامات فوق‌العاده ارادتمند نامدار

حسب‌الامر مطاع مبارک همایونی پرداخت شود رسید آن را هم اعلام فرمایید. 3ـ 4ـ 2536

آقای منصوریان، حواله فرمایید

امور مالی 4 / 4 / 2536

125 / 566

7 / 4 / 36

*****

از: 20 ه‍ 5                                                                      تاریخ: 9  /  2  /  49

به: 327                                                                         شماره: 27755  /  ه‍

موضوع: مذاکرات دوستانه

 در تاریخ 5  /  2  /  49 ساعت 0800 در باشگاه ایران، حسین استوار، راننده سپهبد علوی مقدم – کاظم‌زاده، راننده صمصام بختیاری- محمود، راننده دانشگاه تهران- عسگر، راننده باشگاه ایران، نصرت‌اله یوسفی یکی از کارکنان باشگاه ایران به دور هم تجمع نموده و راننده صمصام بختیاری به راننده تیمسار علوی مقدم اظهار می‌دارد: امروز در تشییع جنازه تیمسار پایدار آن اتومبیل سفید رنگ مربوط به چه کسی بود که آن‌قدر به صاحبش احترام می‌گذاشتی؟ نامبرده اظهار داشت: مال آقای دولو[1] دوست شاهنشاه. کاظم گفت: برای اینکه دوست شاه است آن‌قدر احترام می‌گذاری یا اینکه حق و حساب می‌دهد؟ در پاسخ اظهار داشت: ما باید هر روز برای شاهنشاه غذا ببریم و شاهنشاه هفته‌ای 2 روز به منزل دولو تشریف می‌برند و ضمناً منزل دولو مرکز تریاکی‌ها نیز می‌باشد و از صبح تا شب تریاک روبه راه است از رئیس شهربانی گرفته تا بازاری‌ها برای تفریح و تریاک کشیدن به منزل نامبرده می‌روند. سپس راننده صمصام بختیاری اظهار داشت: یک روزی هم صمصام بختیاری مانند دولو برو بیا داشت از کار که افتاد دیگر کسی به دیدنش نیامد و به قول صمصام باید در این مملکت یا مقام داشت یا پول در غیر این صورت کسی توجهی ندارد. تاکستانی

نظریه رهبر عملیات: نظری ندارد.

 توضیح 20 ه‍ 5- قبلاً در مورد دولو گزارشات عدیده تقدیم شده است. 

پی‌نوشت‌ها:

امیرهوشنگ دولو

تعداد مشاهده: 2664