اختلاس گسترده در ساخت بنای مجلس سنا در بین سال‌های 1332 تا 1337

تاریخ انتشار: 28 آبان 1399

«اختلاس و حساب‌سازی در کار ساختمان کاخ مجلس سنا، سوء استفاده و دزدی در راه‌آهن و کلاهبرداری کلان دو نفر از اعضای جامعه بازرگانان یهودی و آژانس یهود ایران از بانک‌های مختلف، در شمار تخلفات مهمی بود که علی امینی نخست وزیر وقت ظاهراً و به صورت نمایشی، تصمیم به تعقیب عاملان و مباشران آن‌ها گرفت. این اقدام که با هدف وجیه‌المله ساختن امینی انجام می‌‌شد، مثل دیگر برنامه‌ها و اقدامات او در دوران نخست‌وزیری‌اش، با جنجال و هیاهو آغاز گردید و گروهی از روزنامه‌ها و مجلات وابسته و گوش به فرمان، به اشاره و هدایت کانون‌های قدرت مرتبط با آمریکا به جنجال و خبرسازی در اطراف این پرونده‌ها و عاملان این اختلاس‌ها و حساب‌سازی‌ها پرداختند. کاخ مجلس سنا یکی از لوکس‌ترین ساختمان‌های ایران در اواخر دهه 1330ش بود که با هزینه‌ای فوق‌العاده هنگفت، در محل کاخ علیرضا پهلوی، برادر شاه - واقع در خیابان امام خمینی کنونی(سپه سابق) - روبروی دانشکده افسری ساخته شد. این کاخ از نخستین روز، مایه جنجال و هیاهو بود. گویی مسئولین امور آن از همان روزهای آغاز، برای آن کیسه‌های گشادی دوخته و از همان ابتدای کار در اندیشه سوء استفاده و اختلاس و حساب‌سازی کلان برای آن بودند. نمایندگان مجلس شورای ملی و نمایندگان مجلس سنا، از سال‌های پایانی دهه 1320 رابطه خوبی با هم نداشتند و بیشتر اوقات در برابر یکدیگر موضع می‌‌گرفتند و رودرروی هم می‌‌ایستادند... این تضاد و تقابل در زمان اقتدار دولت دکتر مصدق شدیدتر شد و به جایی رسید که گروهی از نمایندگان مجلس شورا قفل بزرگی به درب ورودی تالار اجتماعات مجلس شورا زدند و از ورود سناتورها به صحن و سرای مجلس شورای ملی جلوگیری کردند. آنان برای سناتورها پیام فرستادند که جای دیگری برای برگزاری جلسات و اجتماعات خود پیدا کنید... آن‌ها که این کار را تحقیر مجلس سنا می‌‌نامیدند، در همان روز در منزل یکی از سناتورها جمع شدند و اعلامیه‌ای علیه این اقدام نمایندگان مجلس شورا صادر کردند و از همان جلسه در اندیشه یافتن جا و مکانی مستقل برای مجلس سنا افتادند... و سرانجام قطعه زمینی به مساحت تقریبی دو هزار متر را که در ضلع شمالی مجلس شورای ملی قرار داشت، خریداری کردند و مقدمات امر برای آغاز ساختمان فراهم آمد. هنوز کارهای ساختمانی مجلس سنا آغاز نشده بود که چند تن از سناتورها با آن به مخالفت برخاستند و به این بهانه که قرار گرفتن مجلس سنا در کنار مجلس شورا مناسب نیست و تظاهرات مردم و آمد و رفت کسانی که به قصد تظلم و دادخواهی به مجلس شواری ملی می‌‌آیند، آرامش سناتورها را که به اقتضای سن و سال پیری نیازمند استراحت هستند به هم خواهد زد، برنامه ایجاد ساختمان مجلس سنا در کنار مجلس شورای ملی را لغو کردند و خانه‌ها و اراضی ضلع شمالی مجلس شورای ملی تا تقاطع خیابان ژاله سابق را که برای این منظور خریداری کرده بودند، به مجلس شورای ملی فروختند و به دنبال یافتن محلی مناسب‌تر گشتند. در همین هنگام خبردار شدند که مادر محمدرضا پهلوی تصمیم گرفته است کاخ پسرش علیرضا پهلوی را - که در سانحه سقوط هواپیما کشته شده بود - بفروشد. فوراً فکر و ذهن چاپلوس سناتورها به کار افتاد و چند نفری از آنان پیشنهاد خرید این محل را به هیئت رئیسه سنا دادند و هیئت رئیسه هم بدون معطلی آن را تصویب کرد و به این ترتیب کاخ علیرضا و باغ 9 هزار متری آن را به چند برابر قیمت روز برای مجلس سنا خریداری نمودند و فوراً تشریفات لازم برای تهیه نقشه ساختمان و یافتن پیمانکار و مهندس ناظر را انجام دادند و عملیات ساختمانی کاخ سنا را آغاز کردند. در آغاز پیش‌بینی می‌‌شد که حداکثر دو میلیون تومان هزینه ایجاد این ساختمان بشود. اما اندک اندک و از رهگذر سوءاستفاده و حساب‌سازی‌ها و اعمال سلیقه‌های شخصی بر حجم این هزینه‌ها اضافه شد. از آنجا که تصمیم گرفته بودند تا این کاخ در شمار لوکس‌ترین و اشرافی‌ترین ساختمان‌های ایران باشد، بسیاری از لوازم آن را از خارج خریداری کردند. حتی سنگ نما و روکار آن را با صرف هزینه‌ای فوق‌العاده گزاف و با هواپیما از ایتالیا به تهران آوردند و در شرایطی که کشور ما مهد قالی‌بافی در سرتاسر دنیاست، کارگزاران امور تصمیم گرفتند تا کلیه اتاق‌ها و راهروها و سراسراهای این کاخ را با موکت مفروش نمایند و چون در آن زمان کارخانه تولید موکت در ایران وجود نداشت، گرانبهاترین موکت را به خارج از کشور سفارش دادند. هزینه این کار آن قدر هنگفت و گزاف بود که بنا به ادعای کارشناسان اگر می‌‌خواستند تمام سالن‌ها و راهروهای سنا را با فرش دستباف کرمان یا کاشان مفروش نمایند، حدود 40 تا 50 درصد ارزان‌تر تمام می‌‌شد. همین خاصه خرجی‌ها موجب شد تا هزینه ساختمان مجلس سنا که قرار بود حداکثر حدود دو میلیون تومان باشد، سرانجام به رقم هنگفت 75 میلیون تومان رسید و موضوع  ولخرجی‌های کاخ سنا کم‌کم به موضوع روز مبدل گردید. این آش آنقدر شور شده بود که کمیسیون معاملات دولتی تصمیم به دخالت در آن گرفت اما آقایان سناتورها با این محمل که قوه مجریه حق دخالت در امور قوه مقننه را ندارد، از دخالت این کمیسیون جلوگیری کردند. به این ترتیب وقتی علی امینی به نخست‌وزیری رسید، موضوع رسیدگی به تخلفات مالی ساختمان مجلس سنا را وسیله خوبی برای تبلیغات و فریب افکار عمومی تشخیص داد و تصمیم گرفت تا از آن بهره‌برداری نماید و با همین هدف هیئتی را مأمور رسیدگی به مسئله تخلفات ساختمان سنا کرد... تحقیقات خبر از اختلاس حداقل چهل میلیون تومان در این ماجرا می‌داد. با عدد و رقم اثبات شده بود که هر متر مربع از این ساختمان، حداکثر 300 تومان هزینه برداشته بود، اما مسئولین شرکت ساختمانی «سیوند» قیمت تمام شده آن را از قرار هر متر مربع ده هزار تومان اعلام کرده و به همین میزان از دولت پول گرفته بودند... بر همین اساس دستور بازداشت مسئولین شرکت ساختمانی «سیوند» و مهندس ناظر این ساختمان صادر شد و افرادی چون سناتور محسن فروغی، مهندس حسینعلی کیانی، مهندس قیائی و مهندس محتشمی به عنوان مهندس ناظر و صاحبان شرکت ساختمانی سیوند و مقاطعه‌کاران این ساختمان بازداشت و روانه زندان گردیدند... از آنجا که هدف این اقدام، محاکمه و مجازات متهمان نبود، این پرونده خیلی زود به محاق فراموشی رفت و پس از یک جنجال کوتاه ‌مدت مطبوعاتی و بهره‌برداری تبلیغاتی از آن، پرونده کاخ سنا برای همیشه بسته شد.»[1]

سند زیر سخنرانی آیت‌الله نوری همدانی در سال 1342 در مسجد ارک در همین باره است و آن را شاهدی برای رد اعتراض کسانی قرار داده که نسبت به سفر حج و مخارج آن ایراد می‌نمودند.

*****

شماره: 758 / 321                     تاریخ: 24 / 11 / 1342

موضوع: اظهارات شیخ حسین نوری

ساعت 1330 روز 22 / 11 / 42 در حالی که عده زیادی از افراد مختلف و چند نفری از دانشجویان دانشگاه در مسجد ارک اجتماع نموده بودند، شیخ حسین نوری به منبر می‌رود و اظهار می‌دارد: ظلم و ستم هیچوقت پایدار نبوده و از بین خواهد رفت و دین اسلام می‌‌گوید مردم باید به هم نزدیک بشوند و آزادی داشته باشند و مسافرت مسلمانان به مکه به همین علت است که هر سال دور هم جمع ‌‌شوند و از امور یکدیگر با اطلاع شوند ولی جراید به عنوان دلسوزی مقالاتی می‌‌نویسند که چرا باید مردم این کشور پول خود را به جیب عرب‌ها بریزند. باید به این مطبوعات گفت اگر شما غمخوار ملت هستید چرا از این همه پولی که از این کشور به اروپا و آمریکا می‌رود حرفی نمی‌زنید و مقاله‌ای ‌نمی‌نویسید و چرا از این همه پولی که حیف و میل و اختلاس می‌‌شود چیزی نمی‌گوئید؟ در همین ساختمان مجلس سنا مبلغ چهل میلیون تومان اختلاس شد و در حدود سیصد میلیون تومان برای یک پروژه‌ای ‌که کوچکترین ارزش برای این کشور نداشت خرج شد و چقدر پول برای کارهای حرام خرج می‌‌شود و چقدر ارز از این مملکت خارج می‌‌شود، پس چرا از این چیزها حرفی نمی‌زنند. آن وقت درباره پولی که مسلمانان برای فرایض دینی خودشان خرج می‌‌کنند، دلسوزی می‌‌کنید و مقاله می‌‌نویسید. از پول‌هائی که صرف خریدن این فیلم‌ها که نتیجه‌ای ‌جز منحرف کردن جوانان ندارد، جلوگیری کنید.

در پرونده شیخ حسین نوری بایگانی شود. صابری 24 / 11 / 42

پی‌نوشت:

ساختمان مجلس سنا

ساختمان مجلس سنا از نمای بالا

تعداد مشاهده: 2167