نگاهی کوتاه به سرهنگ رضا افشایی رئیس ساواک کرمانشاه و آذربایجان شرقی

تاریخ انتشار: 02 خرداد 1403

«رضا افشایی، رئیس ساواک کرمانشاه و آذربایجان شرقی بود.

رضا افشایی، فرزند اسدالله در سال ۱۳۰۰ در تبریز متولد شد. او بین سال‌های ۱۳۱۸ تا ۱۳۲۰ با درجه ستوان دومی وارد ارتش شد و طی دوران فعالیت خود در ارتش، نشان‌ها و مدال‌هایی دریافت کرد. وی در ۱۳۴۰ مأمور خدمت در ساواک شد و به ترتیب در سمت‌های معاونت اداره کل چهارم، ریاست ساواک استان کرمانشاه و ریاست ساواک استان آذربایجان شرقی مشغول به کار شد.

در سال ۱۳۵۶ تعدادی از مردم کرمانشاه طی عریضه‌ای به ریاست ساواک به دلیل همکاری وی با عناصر فاسد شهر، ایجاد قمارخانه، عشرتکده، تجاوز به عنف، ضبط اموال و املاک و شکنجه و آزار مردم از وی شکایت کردند. [در همین سال به تبریز منتقل شده و ریاست ساواک استان آذربایجان شرقی را به عهده می‌گیرد].

فعالیت وی در ساواک آذربایجان تا پیروزی انقلاب اسلامی ادامه یافت و در سرکوب تظاهرات و مبارزات مردم آذربایجان در سال‌های منتهی به انقلاب مشارکت داشت. هرچند روزنامه‌ها در روزهای اول پس از پیروزی انقلاب اسلامی، خبر از بازداشت رضا افشایی دادند، اما افشایی هم‌زمان با پیروزی انقلاب اسلامی به همراه خانواده از کشور گریخت و عازم آمریکا شد. چرا که یکی از اسناد لانه جاسوسی آمریکا به تاریخ مهر ۱۳۵۸ حاکی است: شخصی به نام عزت[رضا] افشایی و گروه دیگری از مأموران ساواک در خارج از کشور در حال توطئه علیه جمهوری اسلامی هستند. از آن رو که در این سند از وی با عنوان «رئیس پیشین ساواک استان آذربایجان غربی» یاد شده است، به نظر می‌رسد همان «رضا افشایی» رئیس پیشین ساواک استان آذربایجان شرقی باشد. پس از این گزارش، اطلاع دیگری از افشایی به دست نیامد.»[1]

پی‌نوشت:

[1] . دانشنامه زندان سیاسی، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری، چاپ اول، سال 1401، ج 1، ص 114 و 115. با اندکی ویراستاری و حذف و اضافه.