امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) فرمودند: خدای بیامرزد آن بنده‌ای را که بیندیشد و عبرت گیرد، و پشت کردن‌ها و روی‌آوری آنچه حاضر است را با دیده اعتبار(پند و اندرز) بنگرد. بحارالانوار، جلد 70، صفحه 119، به نقل از آثارالصادقین، آیت‌الله احسان‌بخش.*** تاریخ و آنچه که به ملت‌ها می‌گذرد، این باید عبرت باشد برای مردم. از جمله تاریخ عصر حاضر... امام خمینی(قدس سره)، صحیفه امام، ج 8، ص 348.

 

 

مقالات بدون درج سند

الصلح خیرٌ



سقوط دیکتاتورى رضاخان در شهریور 1320، فضاى آزادى نسبى پدید ساخت و مردم از بند رسته ایران تحت تأثیر گسست این قید سنگین و شرایط مساعد منطقه‏اى دوران جنگ دوم جهانى، جوشش انقلابى از خود بروز دادند. این شرایط، فضاى مساعدى ایجاد نمود تا فرهنگ اسلامى پس از دو دهه سرکوب خشن، یک دوره جدى نوزایى را آغاز کند و با شکوفایى مجدد حوزه علمیه قم به رهبرى آیت‏اللّه‏ العظمى سیدحسین طباطبایى بروجردى (ره) و تلاش مجددین نستوهى چون امام خمینى (ره) و علامه سیدمحمدحسین طباطبایى (ره) و صدها روحانى و طلبه متعهد، بنیاد استوار مرحله نوینى از اصالت‏گرایى و خودبودگى فرهنگى ـ مکتبى پى‏ریخته شود. این نوزایى فرهنگى نوعى بازگشت به خویش و پرخاش علیه‏اسلام ستیزى عنودانه و غربگرایى مستبدانه استعمار در ایران را در خود متبلور مى‏ساخت که کتاب کشف‏الاسرار امام خمینى (ره) شاخص‏ ترین نماد آن است. این جوشش در عرصه سیاست روز نیز بازتاب جدى داشت و به پیدایش یک نهضت توانمند مردمى به رهبرى آیت‏اللّه‏ سید ابوالقاسم کاشانى (ره) و با نقش مؤثر «جمعیت فداییان اسلام» انجامید که آماج‏هاى ضد استعمارى و استقلال‏طلبانه‏اى را پى مى‏گرفت که به ویژه در نهضت ملى کردن صنعت نفت، نمود یافت.

جرج میدلتون، کاردار سفارت انگلیس، آیت‏اللّه‏ کاشانى را با کینه‏توزى «یک عوامفریب آب زیرکاه مفسد و ضد غربى» مى‏خواند و میس لمبتون، از گردانندگان شبکه اینتلیجنس سرویس در ایران، مى‏نویسد:

«مادام که نهضت ملى کردن صنعت نفت از سوى روحانیون با اصطلاحات اسلامى توجیه نشد از پشتیبانى گسترده مردم برخوردار نبود.»

استقلال‏طلبى و اصالت‏گرایى نهضت مردمى این دوران، در این موضع آیت‏اللّه‏ کاشانى تبلور مى‏یافت که :

«تمام ملت ایران که افتخار دارد زیر پرچم مقدس اسلام زندگى مى‏کند، نفرت خود را با هرگونه سازش یا توسل به خارجى‏ها بدون توجه به بلوک یا هر گروهى که تعلق دارند، اعلام مى‏دارد. »

آیت‏اللّه‏ سید ابوالقاسم کاشانى فرزند شهید آیت‏اللّه‏ حاج سیدمصطفى در سال 1300 ه‍ ش در نجف اشرف متولد شد و از محضر حضرات مراجع و اساتید بزرگ نجف : آخوند خراسانى، نائینى، میرزاخلیل تهرانى و... بهره برد و در جریان قیام علما و طلاب به بوشهر آمد و سپس راهى تهران شد. در دوران استبداد 20 ساله رضاخان، فقط به ارشاد و هدایت مردم و تبلیغ مشغول بود و در دوران اشغال ایران توسط متفقین، علیه استعمار و استبداد مبارزه کرد و چندین بار دستگیر و زندانى شد و به تبعید رفت.

در 30 اردیبهشت 1327 تظاهرات بزرگى در مسجد شاه تهران، علیه عملیات یهود در فلسطین تحت زعامت ایشان به عمل آمد. و در 23 خرداد همان سال به دستور وى، تظاهرات گسترده‏اى علیه عبدالحسین هژیر سازماندهى شد که پلیس متوسل به خشونت و تیراندازى گردید و دو روز بعد اعلامیه شدیداللحنى علیه نخست‏وزیرى هژیر انتشار داد. تا این که 5 ماه بعد از این حرکت‏ها، در 15 آبان 1327 عبدالحسین هژیر و کلیه وزیران، استعفاى خود را به شاه دادند. ولى در تاریخ 15 بهمن ماه محمدرضا پهلوى که به دانشکده حقوق رفته بود از طرف ناصر فخرآرایى مورد اصابت گلوله قرار گرفت و زخمى شد. این ترور به آیت‏اللّه‏ کاشانى و حزب توده منتسب شد. هیأت وزیران در یک جلسه فوق‏العاده حزب توده را غیرقانونى اعلام کرد و به قلع و قمع آن پرداخت و در تاریخ 17 بهمن ماه آیت‏اللّه‏ سیدابوالقاسم کاشانى بازداشت و سپس تبعید شد.

احسان طبرى در خاطرات خود در این باره چنین مى‏نویسد :

«بعد معلوم شد که به اتکاء دفترچه‏اى که در بغل فخرآرایى مقتول کشف شد نامى از حزب توده آمده است. در عین حال کارت خبرنگارى روزنامه مذهبى پرچم اسلام را نیز یافتند و این را براى بازداشت آیت‏اللّه‏ کاشانى بهانه قرار دادند و با یک تیر دو نشان زدند، غیرقانونى کردن حزب توده و خارج کردن آیت‏اللّه‏ کاشانى از صحنه اجتماع و سیاست که نقش مؤثرى در مبارزه علیه شاه و هژیر داشت. »

حزب توده که به علت شرایط مساعد ریاست آیت‏اللّه‏ کاشانى و مصدق برمجلس و دولت و همچنین هیجان نهضت مردم در راه ملى کردن صنعت نفت، یک سلسله سازمان‏هاى خود را علنى کرده بود. یکى از کارهایش فعال کردن، جمعیت ایرانى هواداران صلح بود که در سال‏هاى پس از شهریور 1320 و تحت تأثیر جو بین‏الملل علیه جنگ جهانى تأسیس شده بود. این جمعیت براى سیاست شوروى به عنوان سیاست صلح فعالیت مى‏کرد. روش روحانیت مبارز و از آن جمله آیت‏اللّه‏ سید ابوالقاسم کاشانى نقطه مقابل حزب توده بود. تبّرى از تأثیرات و تلقینات غربى و شرقى و پیروى از مصالح مردم مسلمان محتواى این سیاست بود.

بزرگ‏نمایى خطر حزب توده و ایجاد وحشت از سلطه کمونیزم در جامعه، خط اصلى «شبکه بدامن» را تشکیل مى‏داد و این در حالى است که محققى چون «جیمز بیل» مى‏نویسد:

«حزب کمونیست توده ایران نسبتا کوچک بود این حزب نه از حمایت طبقه متوسط ناسیونالیست برخوردار بود و نه از پشتیبانى توده واقعى مردم ایران»

امروزه پژوهشگران آمریکایى و انگلیسى معترف‏اند که بزرگنمایى خطر کمونیسم در واقع یک ترفند سیاسى از سوى انگلیسى‏ها به منظور جلب محافل حاکمه و افکار عمومى امریکا به سوى کودتا و اعاده دیکتاتورى بوده است. جالب توجه است که آیت‏اللّه‏ کاشانى نسبت به این ترفند شناخت داشت و با زیرکى، بارها با آن مقابله نمود و بر اهمیت خطر اصلى از جانب انگلیس تأکید کرد. بخشى از مصاحبه آیت‏اللّه‏ کاشانى با یک خبرنگار فرانسوى و پاسخ‏هاى وى به پرسش‏هاى خبرنگار که در ذیل آمده است، مؤید این نظر مى‏باشد:

س: اگر در ایران یک حکومت کمونیستى بر سر کار بیاید حضرت آیت‏اللّه‏ چه اقدامى خواهند کرد؟

ج: در ایران حکومت کمونیستى تشکیل نخواهد شد.

س: اگر فرض کنیم که حکومت کمونیستى سرکار بیاید حضرت آیت‏اللّه‏ چه خواهند کرد؟

ج: کدام کمونیست؟ اگر مقصود شما کمونیست داخلى است اگر در ایران کمونیست هم وجود داشته باشد عده آنها بسیار کم است و به واسطه دین اسلام بسیار ضعیفند و موفق نخواهند شد در حکومت دخالت کنند و دولت تشکیل بدهند...

آیت‏اللّه‏ کاشانى به صراحت مى‏گفت که اگر کمونیست‏ها در ایران هوادارانى دارند تقصیر آن به گردن انگلستان است. شاهد این گفتار، بیانیه استکهلم است که توسط جمعیت ایرانى هواداران صلح، وابسته به حزب توده در سال 1329 به توشیح آیت‏اللّه‏ سیدابوالقاسم کاشانى رسیده و سپس تکثیر و پخش شده است. با مطالعه اجمالى آنچه در این گزارش آمده و با نگاهى دقیق بر محتواى دستخط آیت‏اللّه‏ کاشانى به خوبى مى‏توان بر دقت نظر و تدبیر ایشان واقف گردید. دستخط ایشان مبنى بر این که :

«اساساً جنگ به خصوص سلاح اتمى باعث بدبختى نوع بشر و تقلیل نفوس و انواع مصائب در عالم است. با بروز جنگ در هر نقطه از نقاط عالم باید مخالفت نمود ـ الصلح خیر.سید ابوالقاسم کاشانى»

خود گواه صادق ماست

متن بیانیه استکهلم به شرح زیر است:

ما مى‏خواهیم استعمال سلاح اتمى یعنى سلاح وحشت‏زایى که وسیله کشتار دسته جمعى مردم است مطلقا ممنوع گردد. ما مى‏خواهیم نظارت بین‏المللى دقیقى برقرار شود تا اجراى آیین منع استعمال سلاح اتمى را تأمین کند. ما یقین داریم هر دولتى که در استعمال سلاح اتمى برضد کشور دیگرى پیشدستى نماید جنایتى به زیان بشریت مرتکب مى‏گردد و چون جنایتکار جنگ با او رفتار خواهد شد. ما کلیه مردمان خیرخواه جهان را به امضاى این بیانیه دعوت مى‏کنیم.

منبع: کتاب اتفاقات تاریخی


 

تعداد مشاهده: 4396

تقویم تاریخ

کانال‌های اطلاع‌رسانی در پیام‌رسان‌ها

       
@historydocuments
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.