تخریب مسجدی در خرم‌آباد برای نصب مجسمه رضاخان در سال 1310 !!
تاریخ انتشار: 08 آذر 1402
رضا شاه در خرم‌آباد- 1308شمسجد به معنای محل سجده و مکان پیشانی نهادن بر خاک در محضر پروردگار متعال و در اصطلاح خانه‌ای برای سجده به درگاه خداست و فرد با سجده در برابر عظمت الهی، به جنگ با شیاطین درونی و بیرونی می‌رود.[1]
در تاریخ صدر اسلام اولین مسجد با دستور رسول اکرم (ص) و توسط مسلمین در مدینه ساخته شد. و بسیاری از کارها و اعمال سیاسی و عبادی مسلمین در آن انجام می‌گرفت.[2] نماز یکی از فریضه‌های اصلی مسلمانان در پنج وقت به جماعت برگزار می‌شود و همبستگی مردم در پنج وقت در مسجد، امکان تبادل اخبار، مباحثات علمی و اخذ تصمیم‌های اجتماعی و سیاسی و... را فراهم می‌سازد، لذا مسجد به وسعت یک مکتب جامع، رسالت جهانی می‌یابد و به مرتبه خانه خدا در روی زمین می‌رسد: «اِنَّ بُیُوتی فِی‌الاَرضِ المَساجِد.»[3]
اما مخالفت با این پایگاه اساسی مسلمین، سابقه‌ای دیرینه دارد. شگردهای بسیاری برای به انزوا کشاندن مسجد به کار گرفته شده است. دشمنان دین، مسجد را که محل قضاوت، عبادت، تجهیز مجاهدان اسلام، مدرسه‌ی علم و تحصیل، محل انجام امور سیاسی، و رتق و فتق امور مسلمانان بود، تنها به جایگاه گذاردن نماز مبدل کردند، و این همان ترفند دشمنان اسلام بود، که آن را در طول تاریخ در جهان اسلام و ایران به کار گرفتند.
مبارزه استعمارگران با اعتقادات و باورهای مذهبی و دور نمودن مردم از تعالیم الهی و بندگی باری‌تعالی سابقه‌ی دیرینه دارد و در جهان اسلام این پدیده از شدت و حدّت بیشتری برخوردار است زیرا مسلمانان به راحتی از باورها و مناسک مذهبی خود دست نمی‌کشیدند و ایمان به خدا بنیان مرصوصی برای ایستادگی و پایداری در مقابل جور ظالمان و مکر شیطان‌صفتان محسوب می‌شد. به همین دلیل ستم‌پیشگان و مستکبران بین‌المللی اروپایی و امریکایی، راه استمرار و چیرگی بر مسلمانان را در دور نمودن جهان اسلام از باورهای مذهبی یافته و سیاست‌های دور و درازی برای بیگانه کردن مسلمانان از نماز و سایر مسائل عبادی و در پیش گرفتن راه انحراف و سرپیچی از اوامر الهی و خو گرفتن با نواهی را طراحی و به اجرا گذاشتند و به تدریج موفق به گسترش چتر استعمار و بردگی و به بند کشیدن مسلمین شدند، به همین جهت است که تشکیلات فراماسونری ـ پیش‌قراولان استعمار و استکبار در قرون جدید ـ دشمنی دیرینه‌ای با اسلام و قرآن داشته و رسماً از برپایی اذان و به جای آوردن نماز توسط مسلمین در مساجد به شدت عصبانی بوده و آن را سدی در مقابل زیاد‌خواهی‌های خود می‌دانند.[4]
دکتر حیدرعلی کرمن، استاد اعظم فراماسونری در نشریه داخلی «محل وحدت» به اهمیت مسجد و این که سدی در برابر توطئه‌های آن‌هاست، اشاره می‌کند:
«صدای اذان که از ردیف مساجد بلند می‌شود مگر غیر از صدای الصلوه است که می‌گوید من زنده‌ام و نمرده‌ام و نخواهم مرد؛ این بانک تخدیر‌کننده افکار و اذهان روشنفکران، برای ما به منزله فریادی است که روشنگری ما را به ما یادآوری و اخطار می‌کند.»[5]
در سده اخیر می‌توان رگه‌های متعددی از این باور را پیدا نمود که با تأسی به آن، استبدادپیشه‌گان و عوامل فراماسون، در جهان اسلام و کشورهای مسلمان مانند ایران با به کرسی نشاندن عوامل نفوذی خود دست به اقدامات گوناگون در حمله و هتک حرمت مساجد و ارتکاب جنایت علیه تعداد زیادی از مسلمانان در مساجد زده‌اند. رضاخان میرپنج یکی از سرسپردگان دستگاه استعمارپیر بود که با مساعی و کودتای سوم اسفند 1299 به قدرت رسید تا اهداف مستکبران جهانی را در ایران جامه عمل بپوشاند. سیاست دین‌زدایی و ضدیت با اسلام؛ مظاهر مسلمانی؛ برپایی نماز و عمل به دستورات سعادت‌بخش قرآن و اسلام سرلوحه اقدامات او قرار گرفت. به نوعی که مسجد رفتن و دعا کردن را از اعمال مضحک تلقی می‌نمود.
سپهبد احمد امیراحمدی درباره ضدیت رضاخان با مسجد می‌نویسد:
«روزی در ماه رمضان سردار رفعت به رضاخان گفت که دیشب با سپهبد به مسجد رفتیم، نماز خواندیم و برای شما دعا کردیم. شاه متغیر شده گفت: کدام مسجد؟ من حالا می‌فهمم که اشکال کار در کجاست!؟ من آخوندبازی را می‌خواهم از بین ببرم. گفته‌ام که فرش‌ها را جمع کنید و میز و صندلی بچینند، ولی سپهبد ارتش می‌رود و جانماز پهن می‌کند و روی زمین، پهلوی آخوند‌ها می‌نشیند این پیرسگ هم می‌گوید رفتیم و اعلیحضرت را دعا کردیم، چرا رفتید؟»[6]
پس از رضاخان پسرش نیز با شدت بیشتری این روند را پی‌گرفت تا هر چه بیشتر باعث شکاف بین مردم و مسجد گردد و با فراهم کردن وسایل عیش و نوش و بی‌بندوباری جوانان ایران اسلامی را از فرایض نجات‌بخش و سعادت‌طلبی دور نماید.[7]
چند سند زیر درباره تخریب مسجدی در خرم‌آباد به بهانه نصب مجسمه رضاخان است. این اسناد نشان می‌دهد که رضاخان و اطرافیانش هیچ حرمتی برای مسجد قائل نبودند و تنها به خاطر نصب مجسمه وی حاضر بودند مسجدی را با سابقه وقف و قدمت تخریب نموده و مجسمه را در آن محل نصب نمایند!
*****
نمره: 192 محرمانه مستقیم مورخه: 21 تیر ماه 1309
مقام ریاست محترم ارکان حرب کل قشون دامت شوکته
عطف به 1871 چنانچه مجسمه بندگان اعلیحضرت همایونی ارواحنافداه در دوازده برج نصب گردد چون مقابل بنای مزبور خیابانی که ممتد به میدان شاهپور گردیده موانع از قبیل مسجد جامع خواهد داشت لذا در سال گذشته مقرر گردید که مسجد را خراب و در عوض در پشت مسجد فعلی محلی که خرابه است اختصاص به ساختمان مسجد با مصالح فعلی آن داده شود. اینک چنانچه برای امتداد خیابان مزبور تصمیمی اتخاذ خواهید فرمود، مراتب را مهر به ابلاغ فرمایند که تا اقدام اساسی برای آن بشود.
فرمانده تیپ مستقل استان
سرتیپ مهدیقلی تاجبخش
*****
نمره: 1743 مورخه: 20 دی ماه 1309
مقام محترم ریاست ارکان حرب کل قشون و دامت شوکته
تعقیب معروضه 874، محترماً به عرض می‌رساند با تأکیداتی که راجع به خاتمه مجسمه بندگان اعلیحضرت قدر قدرت و قوی شوکت همایون شاهنشاهی ارواحنافداه به عمل آمده و محمدعلیخان گوران مجسمه‌ساز در کنترات نامه[قرارداد] خود قید کرده بود که در آخر اردیبهشت ماه هذه السنه[امسال- 1309ش] در کرمانشاهان خاتمه داده و اطلاع دهد که وسایل حمل آن به خرم‌آباد فراهم گردد و اینک پس از مدت شش ماه که از قرارداد مشارالیه منقضی گردیده مجدداً به فرمانده فوج مستقل منصور تأکید شد که بازدید نموده و خاتمه آن را اطلاع دهد. سواد راپورت 8671 فرمانده فوج مزبور را جهت استحضار خاطر محترم لفاً تقدیم می‌دارد. ضمناً یک ماه دیگر مهلت به مشارالیه داده شد که چنانچه تا آخر مدت تکمیل و تحویل ندهد وجه پرداختی مسترد گردد.
فرمانده تیپ مستقل گارد سپه
سرتیپ مهدیقلی تاجبخش
*****
ارکان حرب کل قشون
خلاصه راپرت سپهبد احمد آقاخان
بهترین محل برای نصب مجسمه بندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاهی ارواحنافداه در شهر خرم‌آباد همان دوازده برجی است و برای امتداد دادن خیابان شاهپور به طوری که در جلو دوازده برجی بگذرد مسجدی که در خط سیر آن واقع شده است باید خراب شود در این خصوص هم با اهالی مذاکرات شده، قرار است در نقطه دیگری از شهر با کمک اهالی مسجد جدیدی بنا نمایند علیهذا هر طور امر واسعه علّیه شاهانه ارواحنافداه علاقه گیرد به تیپ استان دستور اجرا صادر گردد.
*****
کشف تلگراف فرمانده تیپ مستقل گارد سپه خرم‌آباد
نمره وارده: 266 م تاریخ وصول: 2 / 2 / 1310
تاریخ اصل: 2 / 2 / 1310 تاریخ کشف: 3 / 2 / 1310
مقام محترم ریاست معظم ارکان حرب کل قشون دامت شوکته
معطوفاً به امریه کتبی نمره 9380 مرموزات، محترماً به عرض می‌رساند طبق راپورت[گزارش] فرمانده فوج مستقل منصور، ساختمان مجسمه بندگان اعلیحضرت قدر قدرت همایون شاهنشاهی ارواحنافداه به اتمام رسیده و برای کرایه حمل آن از کرمانشاه به خرم‌آباد یکصد تومان مخارج برآورد نموده‌اند. مستدعی است قدغن فرمایند[دستور دهند] اداره محترم مالیه کل قشون اعتبار آن را حواله فرمایند.
ساعت 9 صبح 2 / 2 / 10 نمره 305
فرمانده تیپ مستقل گارد سپه سرتیپ
مهدیقلی تاجبخش
*****
نمره: 1140 تاریخ: 3 /4 /1310
ضمیمه: عکس مجسمه مبارک ملوکانه ارواحنافداه
مقام محترم ریاست معظم ارکان حرب کل قشون دامت شوکته
عطف به ابلاغیه تلگرافی مورخه 4 / 2 / 10 محترماً معروض می‌دارد: بالاخره در نتیجه عملیات یک سال و نیم محمد علیخان گوران مجسمه بندگان اعلیحضرت شاهنشاهی ارواحنافداه خاتمه و به خرم‌آباد حمل گردید. لیکن نظر به این که مجسمه مزبور را برخلاف مجسمه‌هایی که به دست صنعتگران عامی معاصر ساخته می‌شود، به رنگ براق رنگ‌آمیزی کرده‌اند، علیهذا در صورتی که تصویب فرمایند و مجدداً با یک ورقه رنگ خیلی مات رنگ‌آمیزی شود، به عقیده بنده بهتر و بیشتر جالب توجه خواهد شد. ضمناً توجه خاطر مبارک را نیز به راپرت نمره (9119) مورخه 31 / 6 / 9 معطوف و ثانیاً استحضار خاطر محترم را فراهم می‌نماید که نصب مجسمه در بالای دروازه برجی مستلزم این است که مسجد والی و چند باب خانه باقی که متعاقباً در امتداد مسجد مزبور واقع شده‌اند از طرف بلدیه خراب در نتیجه خیابان شاهپور هم بدون مانع تا دوازده برجی امتداد پیدا نماید ـ در این خصوص نیز متمنی است دستور فرمایند و تعلیمات مزبور به اداره حکومتی لرستان صادر و ضمناً اجازه نصب مجسمه بندگان اعلیحضرت شاهنشاهی ارواحناه فداه را نیز ابلاغ فرمایند.
فرمانده تیپ مستقل گارد سپه
سرتیپ مهدیقلی تاجبخش
*****
ارکان حرب کل قشون
نظریه اینجانب همان است که سابقاً دستور داده‌ام بدین ترتیب بر زیبایی شهر افزوده می‌شود و بنای دوازده برجی هم که از آثار تاریخی قدیم است، حفظ خواهد شد.
سپهبد امیراحمدی
*****
پی‌نوشت‌ها:
[1] . تفسیر المیزان، علامه سید محمدحسین طباطبایی، ج 9، بنیاد فکری و علمی علامه طباطبایی، تهران 1376، ص 303.
[2] . تاریخ صدر اسلام عصر نبوت، دکتر غلامحسین زرگری‌نژاد، انتشارات سمت، تهران، چاپ چهارم، 1385، ص 339.
[3] . قال رسولُ‌اللّه ِ صلى‌الله علیه و آله: فی التَّوراةِ مَکتوبٌ أنّ بُیُوتِی فی الأرضِ المَساجِدُ، فَطُوبى لِعَبدٍ تَطَهَّرَ فی بَیتِهِ ثُمَّ زارَنی فی بَیتی، ألا إنّ على المَزُورِ کَرامَةَ الزائرِ، ألا بَشِّرِ المَشّائینَ فی الظُّلَماتِ إلى المَساجِدِ بالنُّورِ السّاطِعِ یَومَ القِیامَةِ.(بحار الأنوار: 83 /373 /37)
پیامبر خدا صلى‌الله علیه و آله: در تورات نوشته شده است که: خانه‌هاى من در روى زمین مسجدها هستند. پس خوشا بنده‌اى که در خانه‌اش خود را پاکیزه کند و سپس در خانه من، به دیدارم بیاید. بدانید! بر میزبان است که میهمان را گرامى دارد. هان! آنان را که در تاریکی‌هاى شب به مساجد مىروند، بشارت بادا به نور درخشان در روز رستاخیز.
[4] . نقش مساجد و دانشگاه‌ها در پیروزی انقلاب اسلامی، گروهی از نویسندگان، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تهران، چاپ اول، 1383، ص 15 و 16.
[5] . همان، ص 16 و 17.
[6] . خاطرات نخستین سپهبد ایران (احمد امیراحمدی) به کوشش غلامحسین زرگری‌نژاد و سیروس سعدوندیان، مؤسسه پژوهشی مطالعات فرهنگی، تهران، 1373، ص 408 و 409.
[7] . درباره مساجد و نقش آن در اسلام و تعلیم و تربیت و مبارزه معاندین با آن بنگرید به مقدمه کتاب پایگاه‌های انقلاب اسلامی، مساجد، مسجد جلیلی تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی و مقاله: پایگاه‌های انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک(3)، مسجد جلیلی تهران، سایت مرکز بررسی اسناد تاریخی.
همچنین درباره جنایات رضا شاه در سال 1314 در مشهد، بنگرید: جنایات رضاشاه در مسجد گوهرشاد، 20 و 21 تیرماه 1314، سایت مرکز بررسی اسناد تاریخی.
تعداد مشاهده: 1298
